[153] Diane Chamberlain „Szansa na życie”

Wyd. Prószyński i S-ka

Warszawa 2012, 408 str.

Ocena: 9/10 Niecodzienna

Każdy z ludzi ma tylko raz szansę stąpać po ziemi. Tylko raz może czuć, kochać, smucić się i płakać. Czasem jednak ziemska wędrówka nie trwa latami, a życie niczym światełko na świeczce, które rozpala się gwałtownie, gaśnie w mgnieniu oka. Ważnym jest jednak to, by rodzina swoim ciepłem i radością z małych promieni codzienności, mogła towarzyszyć w tym, co trudne. Tylko co zrobić jeśli stracimy z oczu ukochane dziecko wiedząc, że w każdej chwili może umrzeć? Ale przecież śmiercią nie jest jedynie serce, przestające bić. Kres życia to też lęk odbierający wolną wolę, wyrzuty sumienia nęcące myśli czy odcięcie od świata nie pozwalające oddychać pełną piersią...

„(...) ludzie są w stanie dokonać wszystkiego, na czym im zależy, i jestem pewny, że w tej chwili jakiś naukowiec usiłuje znaleźć lek na chorobę Sophie. I może mu się uda. Mówię tylko, że nie możesz wykluczać takiej ewentualności, nie możesz pozbywać się nadziei.”**

Sophie od kilku lat choruje na niewydolność nerek. To krucha dziewczynka, będąca oczkiem w głowie dziadków i rodziców. Codziennie otaczana najtroskliwszą opieką nie może razem uczyć się z dziećmi i jeździć z nimi na obozy. Wszystko zmienia się za sprawą eksperymentalnej terapii z herbaliną, której wszyscy, prócz Janine są przeciwni. Matka, choć również miała obawy, zaryzykowała, by zobaczyć promienny uśmiech córki, której nie dawano wielu szans. Sophie staje się na tyle silna, że kobieta zezwala jej na weekendowy biwak. Nie ma jednak pojęcia, że straci córkę z oczu na więcej niż trzy dni, może już na zawsze...

„Janine nagle zrozumiała, jak to jest, kiedy człowiek znajdzie się po drugiej stronie informacji wypełniających dzienniki. Dla widzów zniknięcie trzecich osób jest tylko kolejną odległą tragedią, dla rodzin to wydarzenie oznaczające koniec świata.”*

Pani Chamberlain była jedną z zagranicznych pisarek, o których dość dużo się naczytałam, jednak ciągle brakowało odwagi (?) lub czasu (?) by chwycić za ich prozę. Autorka powieści, za którą chwyciłam była wielokrotnie nagradzana. W swoim literackim dorobku ma już dwadzieścia dwie publikacje, które cieszą się sympatią czytelników na całym świecie. W Polsce nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka ukazało się sześć książek, a sama autorka trafiła swoimi słowami do serc wielu Polaków.

Kiedy przeczytałam recenzję jednej z książek Pani Chamberlain u Książkówki, uparłam się (jak nigdy), że koniecznie już teraz, a nie później, muszę przeczytać powieść tejże pisarki. Wiele nie trwało i między maturami (o zgrozo!) wypożyczyłam „Szansę na życie”, która po prostu wpadła mi w ręce. Minął jednak maj, zaczął mijać powoli czerwiec, a ja, choć spoglądałam nadal na publikację z nadzieją, nie umiałam tak po prostu zacząć jej czytać. Czekałam na moment, w którym proza w pełnym tego słowa znaczeniu, będzie mi potrzebna. Słowa zapisane piórem Pani Diane rozpoczęły wędrówkę przed moim oczami ostatniego czerwca, by zaczarować pięknem każdej kolejno stawianej frazy...

„Kiedy skupiasz się wyłącznie na przyszłości, tracisz dzień dzisiejszy – dla was obu. Jeśli tematem przewodnim staje się niepokój o przyszłość, nie jesteś w stanie cieszyć się tym, co jest możliwe teraz.”**

Nie pamiętam kiedy ostatnio byłam tak chłonna nieskomplikowanych zdań, czasem nasyconych tajemnicą, znacznie częściej po prostu emocjami. Po próbach przebicia się przez początek „Domu nad jeziorem smutku”, musiałam na jakiś czas odłożyć tę powieść. Wtedy nieśmiało spoglądała na mnie pozycja biblioteczna, na którą oczekiwał już kolejny czytelnik. Otworzyłam, przeczytałam pierwszy rozdział i kolejny, kolejny, kolejny... Aż zaczęło mi się wydawać, że sama siedzę obok Joego, Pauli, Lucasa i Janine na plastikowym krzesełku, nie mogąc w duchu wytrzymać tej bezczynności. Bo przecież Sophie zaginęła i na pewno żyje.

"Ostatnie pożegnanie" przed biblioteką :)

Muszę przyznać, że Pani Chamberlain trudno cokolwiek zarzucić. Świetnie poprowadzona akcja i idealnie wypracowane napięcie to tylko jedne z wielu zalet, jakie można odnaleźć w jej powieści, która „stanęła” na mojej drodze. Wśród licznych zalet mogę wymienić jeszcze niezwykłą płynność słowa, mimo zmiennej perspektywy narracji. Pani Diane nie pozwalała porzucić od tak książki, co rusz przerywając poszukiwania Sophie rozmyślaniami Zoe, dojrzewającej z każdym spotkaniem z czytelnikami do umiejętności trzeźwego patrzenia na człowieka, którego kocha się od maleńkości mimo wszystko – na córkę.

„Rodzice cię kochają, ale przywykli do mówienia 'czarne' w odpowiedzi na twoje 'białe', i teraz po prostu nie jesteś w stanie z nimi wygrać.”*

„Szansa na życie” to nie tylko świetna powieść z wątkiem detektywistyczno-kryminalnym, ale także idealny obraz matek, ich trosk, problemów, drobnych radości i niekiedy rozdzierającej serce i niepozwalającej na realne spojrzenie – macierzyńskiej miłości. Po lekturze pozycji uświadomiłam sobie, że Pani Chamberlain pokazała nam nie tylko pełną determinacji Janine, która była wiecznie krytykowana przez swoją rodzicielkę. Powieściopisarka genialnie zilustrowała psychikę jednej z głównych bohaterek, pokazując, jak niezwykle ważne są słowa kobiety, która niegdyś dzierżyła nas w swoich objęciach. Młoda Donohue choć często stawia czoło słowom rodziców i Joego bez zawahania, walczy jednocześnie z burzą emocji i poczuciem winy w głębi duszy. W końcu nie każda matka potrafi latać helikopterem i nie brała udział w wojnie. Zoe stanowiła zaś matkę, która pragnęła nadrobić miniony czas, nie zauważając żadnych wad swojego dziecka. Chciała zrekompensować stracone lata Marti, nie dostrzegając jej prawdziwego oblicza...

„Magia nie istnieje. Myślisz, że odwagę bierzesz od drzewa, ale tak naprawdę odwaga jest w tobie.” *

„Szansa na życie” świetnie pokazuje również czym jest odwaga. Nie mam na myśli jedynie postawy Sophie, która mimo choroby codziennie starała się uśmiechać, by sprawić tym radość otaczającym jej ludziom i dodać im otuchy, ale również o Lucasie, Janine i Joem. Ci dorośli ludzie wykazali się hartem ducha w momencie, kiedy śmierć była blisko i wszystko wskazywało na to, że Sophie zginęła. Ich odwaga i siła woli pozwalały im wierzyć, że to jeszcze nie koniec poszukiwać, że w końcu staną na drodze, która poprowadzi ich do chorej dziewczynki.

„Kiedy weszli do lasu, Janine usłyszała warkot ciężarówki, którą odjeżdżała Valerie. Jak się czuje po nieudanej akcji? Czy Sophie będzie prześladować ją w snach, czy może po prostu kobieta zostawi ten tydzień za sobą i rozpocznie nowe, inne poszukiwania z nadzieją na szczęśliwsze zakończenie?”*

Myślę, że tajemnica piękna, które odkryłam na kartach powieści pt. „Szansa na życie” tkwi w prostocie. Pani Chamberlain nie sięga po sytuację skrajnie nierealną, przecież wiele razy widzieliśmy na ekranach telewizorów zrozpaczonych rodziców. Nie przerysowuje żadnych elementów świata przedstawionego od bohaterów, po kolejno następujące zdarzenia. Świetnie miarkowała też emocje bohaterów, które w mig stawały się odczuciami samego czytelnika. Z czasem nie tylko Janine i Joemu mocno bije serce, kiedy nadchodzą kolejne wieści na temat Sophie i przez ułamek sekundy nie mamy pojęcia czy będą one negatywne, czy pozytywne.

Dziś wiem, że proza Pani Diane nie jest tą, którą można mijać z obojętnością. Operując słowem sprawia, że z prostych i nieskomplikowanych pomysłów powstają niecodzienne konstrukcje. To piękna i wzruszająca powieść nie tylko dla kobiet w każdym wieku, ale również mężczyzn żądnych emocji, których nie możemy doznawać na co dzień. Napięcie,strach i niesamowite nerwy, a momentami drżenie rąk i łzy w oczach gwarantowane. Szczerze polecam i już nie mogę się doczekać, kiedy zacznę lekturę „W słusznej sprawie”, która to książka czeka już na moim biurku na swoją kolej ;)

*Cytaty pochodzą kolejno ze stron: 160, 200, 407, 315.

** Cytaty nieoznakowane stronami z książki „Szansa na życie”.